กระจง เป็นสายพันธุ์สัตว์ป่าที่มีขนาดตัวเล็ก กระทัดรัด และหน้าตาคล้ายกับหนู แต่ไม่ใช่หนู ส่วนของร่างกายจะคล้ายกับกวาง ซึ่งจัดอยู่ในกลุ่มของสัตว์เท้ากีบที่มีขนาดเล็กที่สุดอีกด้วย เมื่อเปรียบเทียบกับวัว ควาย กวาง อูฐ ยีราฟ และหมู เป็นต้น กระจงเป็นสัตว์กินพืช ซึ่งมันเป็นเหยื่อของสัตว์นักล่าตามธรรมชาติ ปัจจุบันกลายเป็นสัตว์ที่หาเจอได้ยาก
ข้อมูลน่ารู้เกี่ยวกับ “กระจง” สัตว์ป่าผู้ว่องไว และปราดเปรียว
จากตำนานของขาวมลายู ยกย่องให้กระจงเป็นสัตว์ที่ฉลาด ปราดเปรียว และว่องไว สามารถอยู่รอดปลอดภัยได้ในเกือบทุกสถานการณ์ ซึ่งมีหลากหลายสายพันธุ์กระจายตัวอยู่ในทวีปเอเชีย
ลักษณะทางสัณฐานวิทยา
ลักษณะของกระจงมีรูปร่างคล้าย ๆ กับกวาง แต่สิ่งที่แตกต่างคือไม่มีเขา และไม่มีต่อมน้ำตา น้ำหนักเพียงแค่ 0.7 ถึง 8.0 กิโลกรัมเท่านั้น ความลำตัวอยู่ที่ประมาณ 40-75 เซนติเมตร เป็นสัตว์เท้ากีบที่มีขนาดเล็กมากสุดในโลก แต่ถ้าดูเผิน ๆ ใบหน้าจะค่อยคล้ายหนูเลย หน้ายาว หูตั้งสั้น และมีดวงตากลมโต
กระจงมีกี่สายพันธุ์
กระจง มีอยู่หลากหลายสายพันธุ์ที่สามารถพบเห็นได้ ซึ่งมีทั้งหมด 6 สายพันธ์ ได้แก่ กระจงชวา กระจงเล็ก กระจงใหญ่ กระจงฟิลิปปินส์ กระจงเวียดนาม และกระจงวิลเลียมสัน ซึ่งสายพันธุ์ที่พบได้ในประเทศไทยจะมีอยู่เพียง 2 ชนิดเท่านั้น ได้แก่ กระจงหนู หรือเรียกว่ากระจงเล็ก (Lesser mouse-deer) และกระจงควาย หรือเรียกว่ากระจงใหญ่ (Greater mouse-deer)
ถิ่นที่อยู่อาศัย
กระจง พบการกระจายพันธุ์ทั่วไปในทวีปเอเชีย ซึ่งจะอยู่ในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ประเทศจีนตอนใต้อย่างมณฑลยูนนาน รวมทั้งตอนใต้ของเกาะปาลาวันในประเทศฟิลิปปินส์ ในประเทศไทยเราเองก็สามารถพบสัตว์ชนิดนี้ได้เช่นเดียวกัน
กระจง กินอะไรเป็นอาหาร
สัตว์ชนิดนี้อย่างที่กล่าวไว้แล้วว่าเป็นสัตว์เท้ากีบ จึงจัดอยู่ในกลุ่มสัตว์กินพืชเป็นอาหารหลัก โดยส่วนใหญ่จะกินอาหารที่อยู่ตามพืช ซึ่งกินได้ง่าย เช่น ใบไม้ ผลไม้ เห็ดบางชนิดที่ไม่ใช่เห็ดพิษ นอกจากนั้นยังสามารถกินจำพวกแมลง ปลา ได้อีกด้วย แต่อย่างไรก็ตามสัตว์ชนิดนี้จะไม่นิยมกินหญ้าเนื่องจากเส้นใยอาหารมากเกินไป และมีสารอาหารน้อย
พฤติกรรม และนิสัย
เป็นสัตว์ที่หากินได้ทั้งเวลากลางคืน และกลางวัน ซึ่งชอบหากินเดี่ยว ๆ ลำพังไม่อยู่เป็นกลุ่ม แต่ฤดูผสมพันธุ์ หรือหากมีลูกอ่อนมักจะอยู่เป็นคู่ หรือเป็นครอบครัว สัตว์ชนิดมักจะตื่นตระหนกง่าย ขี้อาย มีความระแวง และระมัดระวังตัวสูงมาก ดังนั้นถ้ามันตกใจหรือคิดว่าอันตรายกำลังเข้ามา จะหนีอย่างรวดเร็ว ฝุ่นตลบเลยทีเดียว เคลื่อนที่ได้ว่องไวมาก
กระจง สัตว์ป่าร่างเล็ก ที่ยังคงมีอยู่ในพื้นที่ป่าของประเทศไทย
สำหรับกระจงจัดเป็นกวางขนาดเล็ก ที่หน้าตาน่ารักคล้ายหนู ดวงตากลมโต แวววาว เป็นประกายมาก ๆ ซึ่งตอนนี้นับว่าเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตามกฎหมาย ไม่สามารถซื้อขายได้ เชื่อไหมว่าจริง ๆ แล้วกระจงมีมากถึง 10 ชนิด แต่ว่าได้สูญพันธุ์ไปแล้วมากถึง 6 ชนิด บางสายพันธุ์ปัจจุบันเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่หาได้ยาก ในประเทศไทยเหลือกระจงเพียง 2 สายพันธุ์เท่านั้น ได้แก่ กระจงหนู หรือกระจงเล็ก และกระจงควาย หรือกระจงใหญ่ เป็นสัตว์บกที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ป่าอันอุดมสมบูรณ์
อาหารหลักจะเป็นพืชต่าง ๆ ที่เจริญตามพื้น และสามารถกินแมลง กินปลาได้อีกด้วย กระจงเป็นสัตว์ที่มีไหวพริบดีมาก สัญชาตญาณในการเอาตัวรอดสูงสุด ๆ และยังเป็นสัตว์ที่ฉลาดปราดเปรือง จึงเอาตัวรอดได้ดีจากนักล่า หรือภัยอันตรายต่าง ๆ ได้ ปัจจุบันไม่ได้อยู่ในกลุ่มสัตว์สูญพันธุ์ แต่เสี่ยงสูญพันธุ์สูงมาก ดังนั้นต้องเร่งกันอนุรักษ์ และฟื้นฟูให้จำนวนประชากรของสัตว์ชนิดเพิ่มสูงขึ้น animal2you.com
บทความเพิ่มเติม